PROTESTY W IRANIE

     W 1982 roku wydano nakaz noszenia hidżabu, który obowiązuje wszystkie kobiety znajdujące się na terenie Islamskiej Republiki Iranu, a osoby niestosujące się do nowego prawa zostawały ofiarami ataków i represji, bądź były aresztowane. Przepis ten obowiązuje do dzisiaj (został nawet kilkukrotnie zaostrzony) i kobiety wciąż padają ofiarom przemocy ze strony władzy za niestosowny ubiór. Stało się tak w przypadku Mahsy Amini, która 13 września 2022 roku została aresztowana i brutalnie pobita przez irańską policję obyczajową za niedokładne zakrycie włosów i noszenie obcisłych spodni. Mahsa trafiła do szpitala z powodu ciężkich obrażeń; zmarła 16 września. Oficjalnie za przyczynę śmierci kobiety wskazano nagłą niewydolność serca, choć według rodziców Mahsy, nie miała ona żadnych dolegliwości zdrowotnych. Był to (prawdopodobnie) pierwszy przypadek, gdy kobieta została pobita na śmierć przez policję obyczajową za niewłaściwy ubiór.


AFP


    Śmierć Mahsy Amini wywołała protesty w prawie całym Iranie przeciw regulacjom strojów kobiet oraz brutalności policji. Iranki wychodziły na ulice i podpalały swój hidżab; część kobiet publikowała filmy, gdzie ścinały włosy lub goliły głowy, przez co rząd zablokował w kraju Instagrama, ograniczył działalność WhatsAppa tylko do wiadomości tekstowych, a w Kurdystanie- gdzie początkowo miały miejsce największe zamieszki- wyłączono sieć. Protesty objęły również uniwersytety oraz zakłady pracy.  20 września udostępniono filmik, gdzie Nika Shahkarami, stojąc na szczycie przewróconego kosza na śmieci, podpaliła swoją chustę na głowę, skandując "śmierć dyktatorowi". Kilka godzin później szesnastolatka zaginęła; dziesięć dni potem rodzina Niki została poinformowana o jej śmierci, a ciało dziewczyny zostało wykradzione przez władze, które obawiały się, że jej pogrzeb mógłby przerodzić się w masowy protest. Pod koniec pierwszego miesiąca protestów, media usłyszały o śmierci kolejnej protestującej nastolatki- Sarinie Elmailzadeh. Z czasem protesty zaczęły być gwałtowniejsze, policja używała amunicji kulowej, a protestujący bronili się rzucając kamieniami i podpalali radiowozy. Demonstracje, mimo surowych kar i zastraszania, zaczęły lekko słabnąć dopiero na początku 2023 roku na skutek represji i rosnącej liczby wykonanych egzekucji. 

Według The Human Rights Activists News Agency (HRANA) na dzień 22 stycznia 2023 roku w wyniku protestów zmarło 525 osób, w tym 71 dzieci; aresztowano 19,571 osób, z czego 110 protestujących jest skazanych na karę śmierci. Egzekucje wykonano na czterech mężczyznach: Sayed Mohammad Hosseini, Mohammad Mehdi Karami, Majid Reza Rahnavard, Mohsen Shekari. Według Reporters Without Borders w 2022 roku zostało aresztowanych ośmiu dziennikarzy, a w 2023- aż trzydziestu siedmiu; aresztowania te były powiązane z ich działalnością medialną. W świetle tych wydarzeń Unia Europejska aktualnie głosuje nad uznaniem Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (Islamic Revolutionary Guard Corps; IRGC) za organizację terrorystyczną.


RSF


O protestach w Iranie usłyszał cały świat. Przed meczem na mistrzostwach świata irańscy piłkarze nie odśpiewali swojego hymnu, a kapitan reprezentacji, Ehsan Hajsafi, wprost wyraził wsparcie dla protestujących. Podczas mistrzostw Azji Elnaz Rekabi reprezentowała Iran we wspinaczce górskiej; kobieta nie założyła na nie hidżabu, a po zawodach zniknęła na kilka dni. Szachistka Sarasadat Kheademalsharieh na mistrzostwach w szachach szybkich również pokazała się bez hidżabu, miała również założone dłuższe kolczyki oraz zrobiony manicure; po zawodach nie wróciła jednak do Iranu, lecz wyjechała tymczasowo do Hiszpanii. Wiele kobiet spoza Iranu również ścinały włosy, bądź goliły głowy w ramach solidarności z irankami. Na Wieży Eiffel wyświetlono napis "femme vie liberte"("wolność życia kobiet"). Iran został również wykluczony z komisji ONZ ds. Statusu Kobiet.


    Nie wiadomo kiedy ani jak zakończą się protesty, nie znamy przyszłości Iranu; możemy mieć tylko nadzieję, że zginie jak najmniej osób, że protestujący wywalczą sprawiedliwość oraz wolność. Nie muszą jednak walczyć samotnie, istnieje wiele sposobów, by im pomóc nawet w najmniejszym stopniu. Najważniejsze to mówić głośno o osobach zagrożonych egzekucją oraz o całej sytuacji panującej w Iranie. Możesz okazać wsparcie poprzez nagłaśnianie informacji dotyczących protestów, uczenie się o zaistniałym problemie czy podpisywanie petycji. Istnieje również wiele organizacji humanitarnych, które można wesprzeć pieniężnie lub poświęcić im trochę uwagi, np. The Centre for Human Rights in Iran, The Abdorrahman Boroumand Center, Amnesty International.


-Zuzanna Dziki


Źródła:

CNN

HRANA

The New York Times

sport.pl

PAP

Iran International

Wikipedia

Komentarze

Popularne posty